-
1 ağzına atmak
положи́ть в рот ( пищу) -
2 köpeğin ağzına kemik atmak
бро́сить соба́ке кость, заткну́ть рот кому-л. пода́чкой -
3 ağız
рот (м)* * *I выпад. -ğzı1) рот, пасть2) го́рло, го́рлышко; выходно́е отве́рстиеağzı dar şişe — буты́лка с у́зким го́рлышком
cebin ağzı — про́резь карма́на
yanardağın ağzı — кра́тер вулка́на
3) вход (в бухту, залив и т. п.)körfezin ağzı — вход в зали́в
4) нача́ло ( дороги)yolun ağzında — в нача́ле доро́ги
5) края́ (сосуда и т. п.)bardağın ağzı — края́ стака́на
testinin ağzı — края́ кувши́на
6) у́стьеçay ağzı — у́стье реки́
7) разви́лка, перекрёстокdört yol ağzı — перекрёсток доро́г
iki yol ağzı — разви́лка
8) ле́звие9) диале́кт, го́ворRumeli ağzı — румели́йский диале́кт
10) тон, мане́ра ( разговора)ağzı değişti — он заговори́л по-друго́му
bana karşı bu ağzı kullanma — ты со мной таки́м то́ном не разгова́ривай
11) муз. мело́дии, напе́вы (какой-л. местности)12) разг. разsobayı günde iki ağız yakıyoruz — мы то́пим печь два ра́за в день
••ağzı torba değil ki büzesin — погов. на чужо́й рото́к не наки́нешь плато́к
ağız yüreğin artığını / taşkınını söyler — посл. у кого́ что боли́т, тот о том и говори́т
- ağzında- ağzı açık ayran delisi
- ağzı açık kalmak
- ağzını açıp gözünü yummak
- ağız açmak
- ağzını açmak
- ağız açmamak
- ağzını açmamak
- ağız açtırmamak
- ağız ağza vermek
- ağızdan ağza
- ağızdan ağza geçmek
- ağza alınmaz
- ağza almamak
- ağzına aptesle almak
- ağzını aramak
- ağzına atmak
- ağzından baklayı çıkarmak
- ağzında bakla ıslanmamak
- ağzına bakmak
- ağzının içine bakmak
- ağzına baktırmak
- ağzından bal akmak
- ağzını bıçak açmamak
- ağzına bir kemik bırakmak
- ağzına bir parmak bal çalmak
- ağzında gevelemek
- ağız bozukluğu
- ağız burun birbirine karışmak
- ağzı burnu yerinde
- ağzından çıkanı kulağı duymamak
- ağzından çıkanı kulağı işitmemek
- ağzından çıkmak
- ağız değişikliği
- ağız değiştirmek
- ağzını dilini bağlamak
- ağız dil vermemek
- ağzı dili kurumak - ağzından düşürmemek
- ağzından girip burnundan çıkmak
- ağzı havada
- ağzını havaya açmak
- ağzını hayıra aç!
- ağzıyla kuş tutmak
- ağzından kaçırmak
- ağzını kapamak
- ağzını kiraya vermek
- ağzının kokusunu çekmek
- ağzı kulağına varmak
- ağzı kulaklarına varmak
- ağız kullanmak
- ağzı kurusun!
- ağzından lâf almak
- ağzı lâf yapıyor
- ağzı lâkırdı yapıyor
- ağzından lokmasını almak
- ağzını öpeyim!
- ağzının payını vermek
- ağzının ölçüsünü vermek
- ağız persengi
- ağzının perhizi yok
- ağız satmak
- ağzını sıkı tutmak
- ağzını pek tutmak
- ağzı sulanmak
- ağzı süt kokuyor
- ağız tadıyla
- ağzının tadıyla
- ağzının tadını almak
- ağzının tadını bilmek
- ağzını tıkamak
- ağzını topla!
- ağzı var dili yok
- ağzı yanmak
- ağız yaymak
- ağzından yel alsın!
- ağzını yoklamak
- bir ağızdan
- hep bir ağızdan IIмоло́зиво -
4 ateş
костёр (м) ого́нь (м) пла́мя (с)* * *1) ого́ньateş başı — у огня́
ateşe dayanaklı — огнеупо́рный
ateşten indirmek — снять с огня́ (напр. кастрюлю и т. п.)
ateşe vurmak — поста́вить на ого́нь ( для варки)
ateşi uyandırmak — разжига́ть угаса́ющий ого́нь
ateş yakmak — разводи́ть ого́нь
2) жар, [высо́кая] температу́раateşini almak — а) измеря́ть температу́ру; б) снижа́ть температу́ру
ateşi çıktı / yükseldi — у него́ подняла́сь / повы́силась температу́ра
ateşi düştü — у него́ температу́ра спа́ла
ateş gibi yanmak — горе́ть, быть в жару́ / в лихора́дочном состоя́нии
ateşi var — у него́ жар
3) перен. вспы́льчивость, горя́чностьateşi başına vurdu — кровь бро́силась ему́ в го́лову, он пришёл в исступле́ние / си́льное возбужде́ние / в я́рость
ateş kesilmek — а) вспыли́ть, вы́йти из себя́; б) горе́ть (на работе и т. п.)
ateş püskürtmek / saçmak / yağdırmak — негодова́ть, неи́стовствовать
ateşi sönmek / soğumak — успока́иваться, утихоми́риваться
4) воен. ого́нь, стрельба́, пальба́ateş açmak — открыва́ть ого́нь
ateş almamak — дава́ть осе́чку
ateş altına almak — взять под обстре́л
ateş desteği — огнева́я подде́ржка
ateş etmek — вести́ ого́нь, стреля́ть
ateş kesmek — прекраща́ть ого́нь / стрельбу
••ateş olmayan yerden duman çıkmaz — посл. нет ды́ма без огня́
ateş düştüğü yeri yakar — посл. беду́ ощуща́ет то́лько тот, на кого́ она́ сва́ливается
- ateş ağzına atılmakateşe vursa duman vermez — посл. у него́ среди́ зимы́ сне́га не вы́просишь
- ateşe atmak
- ateş bacağı sarmak
- ateş saçağı sarmak
- ateş basmak
- ateş çıktı
- ateş düşmek
- ateş gibi
- ateşten gömlek
- ateşle oynamak
- ateşe tutmak
- ateş vermek
- ateşe vermek
- ateşine yanmak
- iki ateş arasında -
5 can
ко́локол (м)* * *1.1) душа́canın isteği kadar — ско́лько твое́й душе́ уго́дно
2) жизнь, существова́ниеcan pahasına — цено́ю жи́зни
can ve mal emniyeti — безопа́сность жи́зни и сохра́нность иму́щества
3) жи́зненная си́ла, си́ла ду́хаsende hiç can yokmuş — в тебе́, ока́зывается, нет никако́й си́лы
4) употр. как счётное слово душа́; челове́кsekiz can besliyor — он ко́рмит во́семь душ
5) рел. мюри́д ( последователь учения Бекташи и Мевлеви)2.1) душе́вный, чу́ткий, отзы́вчивыйne kadar can adamdır! — како́й душе́вный челове́к!
2) прия́тный, ми́лыйne can çocuk! — како́й ми́лый ребёнок!
••can çıkmayınca huy çıkmaz — посл. горба́того моги́ла испра́вит
can boğazdan gelir — погов. душа́ жива́ го́рлом (чтобы жить, надо есть)
can maldan tatlıdır — погов. жизнь доро́же бога́тства
- canım!- canını acıtmak
- canı ağzına gelmek
- can alacak yer
- can alıp can vermek
- canını almak
- can atmak
- canını bağışlamak
- can baş üstüne
- can beslemek
- canı boğaza gelmek
- can borcunu ödemek
- canı burnuna gelmek
- canı canına sığmamak
- canı cehenneme!
- canı çekilmek
- can çekişmek
- canı çekmek
- canı çıkmak
- can dayanmamak
- canına değmek
- babanın canına değsin
- canını dişine almak
- canını dişine takmak
- candan geçmek
- canı gelip gitmek
- canı içine sığmamak
- canı istemek
- canı isterse
- canı kalmamak
- canına kâr etmek
- canına kıymak
- can kulağı ile dinlemek
- canına minnet
- canına okumak
- canı sağ olsun!
- canı sıkılmak
- canını sıkmak
- canımı sokakta bulmadım
- canına susamak
- canına tak demek
- canından usanmak bezmek
- canından usanmak bıkmak
- can vermek
- canını vermek
- canını yakmak
- canı yanmak
- canı yerine gelmek
- canı yok mu? -
6 kalp
се́рдце (с)* * *I озвонч. -bi1) се́рдцеkalbi atmak — би́ться ( о сердце)
kalp uzmanı — кардио́лог
kalp sesleri — мед. шумы́ в се́рдце
2) разг. больно́е се́рдцеkalpten öldü — он у́мер от [боле́зни] се́рдца
kalbi var, o dağa çıkamıyor — у него́ больно́е се́рдце, он не мо́жет идти́ в го́ры
3) перен. се́рдце, душа́kalpten — от всего́ се́рдца, серде́чно
kalbini açmak — раскрыва́ть та́йну се́рдца
onda kalp denen şey yok — у него́ нет се́рдца
4) перен. се́рдце, центрTürkiye'nin kalbi Ankara — се́рдце Ту́рции - Анкара́
••- kalbini çalmakkalbi yıkmak kolay, yapmak zor — погов. разби́ть се́рдце легко́, напо́лнить се́рдце сча́стьем - непро́сто
- kalbi çarpmak
- kalbi dayanmadı
- kalbine doğmak
- kalbe dokunmak
- kalbi doldurmak
- kalbini eritmek
- kalbi ferahlanmak
- kalbi ferahlandı
- kalbine girmek
- kalbine göre
- Allah kalbine göre verdi
- kalbe işlemek
- kalp kalbe karşı
- kalbi kararmak
- kalbini kazanmak
- kalbini kırmak
- kalbiyle konuşmak
- kalbini okumak
- kalbi parçalanmak
- kalbi sızlamak
- kalbi yerinden oynamak
- kalbi yırtılmak II1) подде́льный, фальши́выйkalp altın — подде́льное зо́лото
kalp para — фальши́вые де́ньги
2) перен. лжи́выйkalp herifin biri bu — э́то настоя́щий лжец
3) никчёмныйkalp adam — никчёмный челове́к
-
7 köpek
соба́ка (ж)* * *озвонч. -ği1) соба́ка, пёсav köpeği — охо́тничья соба́ка
bekçi köpeği — сторожева́я соба́ка
çoban köpeği — овча́рка
dişi köpek — су́ка
ev köpeği — дворня́жка
iş köpeği — служе́бная соба́ка
kapı köpeği — цепно́й пёс
kurt köpeği — волкода́в
polis köpeği — полице́йская соба́ка, ище́йка
serseri sokak köpekleri — бродя́чие / бездо́мные соба́ки
sıhhiye köpeği — санита́рная соба́ка
2) бран. пёс парши́вый, негодя́й, подле́ц••köpeği bağlasan durmaz — погов. да́же соба́ка [здесь] не бу́дет жить
köpekle yatan pire ile kalkar — посл. с кем поведёшься, от того́ и наберёшься
köpeğe atsan yemez — погов. да́же соба́ка не ста́нет есть
- köpek gibiköpeğin duası kabul olsaydı gökten kemik yağardı — посл. е́сли бы моли́твы соба́ки бы́ли услы́шаны, то с не́ба сы́пались бы ко́сти
-
8 lâf
1) сло́во; речьlâfı ağzında bırakmak — прерва́ть чью-л. речь на полусло́ве
lâfı ağzında kalmak — оста́ться невы́сказанными - о слова́х
lâfı ağzına tıkamak — заткну́ть рот кому, не дать возмо́жности вы́сказаться
lâf altında kalmamak — не оста́ться в долгу́; отбри́ть
lâftan anlamak — из слов уясни́ть / поня́ть
lâf anlamaz — а) несообрази́тельный, непоня́тливый; глу́пый; б) упря́мый, непода́тливый
lâf anlatmak — разъясни́ть, втолкова́ть
lâf atmak — нагова́ривать на кого
lâfı geçmek — а) де́йствовать, име́ть си́лу - о чьём-л. сло́ве; б) вести́ речь о ком-чём
lâfını etmek — вести́ речь о ком-чём
lâf kalabalığı — пустосло́вие, набо́р нену́жных / пусты́х слов
lâfta kalmak — не осуществля́ться, остава́ться разгово́рами
lâfını kesmek — прерва́ть чью-л. речь
lâfı kısa kesmek — кра́тко сказа́ть / изложи́ть
lâf oturtmak — неожи́данно и к ме́сту сказа́ть своё ве́ское сло́во
lâfı sulandırmak — вставля́ть в речь нену́жные сло́ва
lâfını şaşırmak — потеря́ть нить разгово́ра, не знать, что сказа́ть
lâfı yabana atmamak — придава́ть значе́ние слова́м
2) разгово́р, бесе́даlâf açmak — завести́ разгово́р; заговори́ть о ком-чём
lâf aramızda — ме́жду на́ми [говоря́]
lâfı bağlamak — положи́ть коне́ц разгово́ру
lâfını bilmek — говори́ть по существу́, тща́тельно подбира́я слова́
lâfa boğmak — преврати́ть в пусты́е / нену́жные разгово́ры
lâf çıkarmak — а) сообща́ть но́вость; б) пусти́ть спле́тню
lâf çıkmak — появи́ться - о слу́хах, спле́тнях
lâfa dalmak — вести́ до́лгую бесе́ду
lâfı değiştirmek — перемени́ть те́му разгово́ра
lâfı kıçından dinlemek / anlamak — слу́шать без внима́ния, не ула́вливая су́ти разгово́ра
lâfa karışmak — вмеша́ться в разгово́р
lâf lâfı açar — одна́ те́ма ведёт к друго́й
lâf taşımak — занима́ться спле́тнями
lâfa tutmak — отвлека́ть разгово́рами от чего
lâfı uzatmak — продолжа́ть разгово́р ( переведя его в другое русло)
lâf yakıştırmak — вы́сказаться, вы́сказать своё мне́ние ( по теме разговора)
lâf yetiştirmek — [пыта́ться] полемизи́ровать с говоря́щим
••- lâfınızı balla kestim
- lâf ola beri gele!
- lâfı mı olur?
- lâf olmasın diye
- onu lâf olsun diye soyledim
- lâf söyledi bal kabağı!
- lâf yok! -
9 söz
1) слово, речь, разговорsözü açılmak — пойти - о речи (о чём-л.)
sözü ağzında bırakmak, sözü ağzından almak — прервать, не давать договорить
sözün ardı boşa çıkmak — все разговоры оказались / были тщетными
sözü ağzına takımak — затыкать рот, не давать возможности говорить
söze başlamak — начать разговор о чём
sözünü esirgememek / sakınmamak — говорить прямо, не выбирая слова, резать правду-матку
söz etmek — а) говорить о ком-чём; б) сплетничать о ком
sözünü kesmek — а) прекратить говорить; б) прервать разговор, прервать чью-л. речь; перебивать кого
söz sözü açar — слово за слово, и пойдёт разговор
sözü tartmak — разговаривать, взвешивая слова
2) слово, обещаниеsöz almak — а) взять слово ( для выступления); б) заручиться чьим-л. обещанием; в) получить положительный ответ семьи невесты
3) слухи, молва••- söz aramızdasöz gümüşse sükût altın — посл. слово - серебро, молчание - золото
- söz atmak
- söz arasında
- sözünü bilmez
- söz bir Allah bir!
- sözünden çıkmamak
- söz dinlemek
- sözü geçer
- söz geçirmek
- sözünü geçirmek
- sözü geçmek
- söz gelmek
- sözüne gelmek
- söz getirmek
- söz götürmez
- söz işitmek
- söz kaldırmamak
- sözde kalmak
- söz kesmek
- sözü kesmek
- sözü mü olur?
- sözü sohbeti yerinde
- sözüm yabana dışarı
- sözüm meclisten dışarı
- söze yatmak
- söz yok!
См. также в других словарях:
ağzına atmak — (bir şeyi) yemek için ağzına koymak Akşamdan tabağın içinde kalmış bir patates köftesini ağzına atarken tam da o sırada, kocası giriverdi mutfağa. O. Rifat … Çağatay Osmanlı Sözlük
önüne bir kemik atmak — ağzına bir kemik atmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ağzına bir kemik atmak — birini küçük bir çıkarla susturmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
köpeğin ağzına kemik atmak — hkr. karşı gelerek bağırıp çağıran birini susturmak için ona bir çıkar sağlamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ağız — 1. is. Yeni doğurmuş memelilerin ilk sütü 2. is., ğzı, anat. 1) Yüzde, avurtlarla iki çene arasında, ses çıkarmaya, soluk alıp vermeye ve besinleri içine almaya yarayan boşluk 2) Bu boşluğun dudakları çevrelediği bölümü Küçük bir ağız. 3)… … Çağatay Osmanlı Sözlük
can — is., Far. cān 1) İnsan ve hayvanlarda yaşamayı sağlayan ve ölümle vücuttan ayrılan madde dışı varlık 2) Yaşama, hayat Bir kedi yavrusunu kurtarmak için ipe sarılıp kuyuya iner, canımı tehlikeye koyardım. R. N. Güntekin 3) Güç, dirilik Her şeyde… … Çağatay Osmanlı Sözlük
el — 1. is., anat. 1) Kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan, tutmaya ve iş yapmaya yarayan bölümü El var, titrer durur, el var yumuk yumuk / El var pençe olmuş, el var yumruk. Z. O. Saba 2) Sahiplik, mülkiyet Elden çıkarmak. Elimdeki bütün parayı… … Çağatay Osmanlı Sözlük
köpek — is., ği, hay. b. 1) Köpekgillerden, boy ve biçim bakımından pek çok cinsi olan, çok iyi koku alan, sadık, bekçilik ve avcılık gibi işler için beslenen memeli hayvan (Canis familiaris) Onun vaktiyle pek sevdiği küçük, sırtı siyah ve göğsü beyaz,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
laf — is., Far. lāf 1) Söz, lakırtı Ben lafımı bitirmeden o atıldı. 2) Sonuçsuz, yararı olmayan söz Onun söyledikleri laftan ibaret. 3) Konuşma 4) Konu, mevzu, bahis Lafı değiştirdi. 5) ünl. Öyle şey olamaz, bu sözün hiçbir değeri yok anlamlarında… … Çağatay Osmanlı Sözlük
söz — is. 1) Bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, lakırtı, kelam, laf, kavil 2) Bir veya birkaç heceden oluşan ve anlamı olan ses birliği, kelime, sözcük 3) Bir konuyu yazılı veya sözlü olarak açıklamaya yarayan kelime dizisi Yer yer… … Çağatay Osmanlı Sözlük
tükürmek — i 1) Tükürüğü ağız içinden dışarıya atmak Ötekiler, pis bir şeye dokunmuş gibi yere tükürdüler. H. E. Adıvar 2) Ağzındakini dudakları arasına getirip dışarı vermek Çocuk, mamasını tükürüyor. 3) Ağız yoluyla dışarı çıkarmak Kan tükürmek. Balgam… … Çağatay Osmanlı Sözlük